Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети көп көрсөткүчтөр боюнча Кластердик изилдөөнүн жыйынтыктарын Кыргыз Республикасынын региондорунда жайылтууда (КОМП-2023)

Бүгүн, Ош шаарында көптөгөн көрсөткүчтөр боюнча Кластердик изилдөөнүн жыйынтыгына арналган Тегерек стол болуп өттү (КККИ).

Изилдөөнүн алкагында жалпы Кыргызстан боюнча 7,2 миң кожолук саламаттык сактоо, билим берүү жана аялдар менен балдарды социалдык коргоо менен байланышкан 185 көрсөткүч боюнча сурамжыланган.

Берилген маалыматка ылайык, КККИ-2023 туруктуу өнүгүү максаттарынын (ТӨМ) 32 глобалдык көрсөткүчтөрү үчүн маалыматтарды чогулткан, алар жынысы, жашы, географиялык жайгашуусу, билими, киреше деңгээли, улуту жана майыптыгы сыяктуу негизги белгилери боюнча деталдаштырылган. Бул көрсөткүчтөр ТӨМ боюнча улуттук маалыматтар топтомун толуктады, алар жөнүндө маалымат Кыргызстандагы аялдардын жана балдардын жашоосун жакшыртууга багытталган социалдык демилгелерди пландаштыруу жана ишке ашыруу үчүн негиз болот.

Иш-чарага Улутстаткомдун төрагасы Б.Кудайбергенов, Кыргыз Республикасынын Президентинин Ош облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Э. Жантаев жана ошондой эле ар кандай секторлордун адистери катышышты, алар өлкөдөгү аялдардын жана балдардын абалы жөнүндө негизги статистикалык маалыматтарды талкуулоо үчүн чогулушту.

Бактыбек Кудайбергенов белгилегендей, КОМП адаттагы статистиканын алкагында жеткиликсиз болгон уникалдуу маалымат булагы болуп саналат. "Алынган маалымат үй-бүлөлүк зомбулукка мамиле, репродуктивдүү жана энелердин ден соолугу, балдардын тамак-ашы жана балдардын укуктарын коргоо сыяктуу орчундуу маселелерге тиешелүү. Бул изилдөө натыйжалуу социалдык программаларды түзүү үчүн зарыл болгон жетишпеген маанилүү маалыматтарды топтоого мүмкүндүк берет", - деп белгиледи Улутстаткомдун башчысы.

Изилдөө ымыркайлардын өлүмүнүн уланып жаткан төмөндөшүн көрсөтөт, ал 15,6 тирүү төрөлгөнгө 1000 жана беш жашка чейинки балдардын өлүмү 16,5 1000 тирүү төрөлгөнгө туура келет. 15-19 жаштагы өспүрүмдөрдүн төрөлүү коэффициенти 32 аялга 1000ди түзөт (ушул курактык топто), бул 2014-жылдагы эсептөөлөргө салыштырмалуу эки эсе аз.

Кош бойлуулук учурунда жана андан кийинки мезгилде аялдарга медициналык жардам көрсөтүүгө келсек, изилдөө бүткүл Кыргызстан боюнча аялдар үчүн адистерге жана саламаттык сактоо мекемелерине дээрлик жалпы жеткиликтүүлүктү көрсөтөт.

Балдардын эмдөө деңгээли салыштырмалуу төмөн бойдон калууда 24-35 айлык беш баланын төртөө гана эмдөөдөн алдын ала турган балалык ооруларга каршы эмделет. Изилдөөгө чейин каалаган убакта бардык негизги эмдөөлөрдү алган 12-23 айлык балдардын үлүшү 71,6 пайызды түзөт, бул 76,7-жылы 2018 пайызга салыштырмалуу төмөндөөдү.

Сурамжылоо ошондой эле билим берүү жөнүндө маанилүү маалыматтарды берет. Башталгыч жана кенже класстарга катышуу деңгээли дээрлик 100 пайызга жетет, ал эми жогорку класстарда (10-11-класстар) сабакка катышуу деңгээли 87 пайызды түзөт. Башталгыч мектептин биринчи классындагы төрт баланын үчөө гана мектепке чейинки билим берүү программасына катышкан.

КР Президентинин ыйгарым укуктуу өкүлү Э.Джантаев Улутстаткомго изилдөө жүргүзгөндүгү үчүн ыраазычылык билдирди жана алынган маалыматты аймактын социалдык ажырымды кыскартууга жана социалдык кызмат көрсөтүүлөрдүн сапатын жакшыртууга багытталган натыйжалуу программаларын түзүү үчүн пайдалануунун маанилүүлүгүн белгиледи.

Улутстатком жер-жерлерде изилдөөлөрдүн жыйынтыктарын талкуулоо үчүн Кыргыз Республикасынын бардык региондорунда презентацияларды өткөрүүдө.